همکاری موزیلا و مایکروسافت؛ اجرای سریع برنامههای تحت وب
درباره قابلیتهای ویندوز ١٠ پیشتر بسیار نوشتهایم. نسخهای از سیستم عامل که قرار است تجربهای تازه در اختیار کاربران قرار دهد و انقلابی در این حوزه ایجاد کند. اما علاوه بر نوآوریهای خاص مایکروسافت ظاهرا این شرکت عظیم فنآوری از قابلیتهای دیگر شرکتها هم برای دستیابی به حداکثر کارآیی در سیستم عامل جدید خود بهره برده است.
یکی از فنآوریهای موزیلا با نام asm.js در ترکیب با مرورگرهای اسپارتان و اینترنت اکسپلورر، امکان اجرای سریعتر برنامه و بازیهای با گرافیک بالای تحت وب را برای مرورگر فراهم میآورد. این نرمافزار موزیلا برای کار کردن با نرمافزارهای تحت وب طراحی شده است. به این ترتیب، مرورگرهای مجهز به این نرمافزار عملا در رقابت با برنامههایی قرار میگیرند که خارج از محیط مرورگر، نرمافزارهای خاصی را در محیط سیستم عامل باز میکنند.
در طی ده سال گذشته و به تدریج، بیشتر برنامههایی که در دهه ٩٠ میلادی به وسیله نرمافزارهای اختصاصی در محیط سیستم عامل اجرا میشدند به درون مرورگر آمدند. این تغییر در نوآوریهای دهه نخست قرن جاری تثبیت شده و به امری عادی بدل شدند. برای نمونه برنامههایی همچون جیمیل و یا فیسبوک اساسا برنامههای تحت وب هستند و به فضای سیستم عامل وابستگی ندارند.
این نرمافزار اختصاصی موزیلا که اکنون در مرورگرهای مایکروسافت هم به خدمت گرفته شده است، موجب افزایش قدرت مرورگر در اجرای برنامههایی همچون بازی سه بعدی میشود که کاراکتر بازی در یک فضای مجازی سه بعدی کار میکند. مایکروسافت پیشتر برنامه نویسان را برای تولید نرمافزارها و بازیهای بیشتر تحت وب تشویق میکرد. اکنون با اعلام تعبیه نرم افزار asm.js موزیلا در چاکرا به نظر میرسد این اولویت گذاری اندکی تغییر کرده است. چاکرا موتور اجرای برنامههای مبتنی بر جاوا اسکریپت در اسپارتان و اینترنت اکسپلورر ویندوز ١٠ است.
این حرکت تازه مایکروسافت را میتوان نشانهای از بروز دو تغییر عمده در این شرکت دانست: نخست؛ تلاش برای رقابت کارآمدتر با سایر مرورگرها با استفاده از استانداردهای جدید و در نتیجه جذب بیشتر برنامه نویسان و دوم؛ با مدیریت جدید مایکروسافت به این باور رسیده است که برخی از رقبای ویندوز را که میتوانند جایگاهش را در بازار تضعیف کنند به جای انکار بپذیرد.
مایکروسافت سال ١٩٩٠ نسخه نخست مرورگر اکسپلورر خود را که به صورت پیش فرض روی سیستم عامل ویندوز نصب شده بود، معرفی کرد، اما موزیلا سال ٢٠٠٤ فایرفاکس را معرفی کرد و خیلی زودتر از آنچه انتظار میرفت بخشی از بازار ویندوز را تصاحب کرد. در شرایط فعلی عقب ماندن اینترنت اکسپلورر از استانداردهای جدید چنان تصویر نامناسبی از این مرورگر قدیمی ایجاد کرده است که مایکروسافت مرورگر اصلی ویندوز ١٠ را با نام اسپارتان معرفی کرده است.
نکته قابل توجه اینکه مایکروسافت از این لحاظ نیز پیشگام نیست و پیش از آن گوگل در مرورگر کروم با تمرکز بر برنامههای مبتنی بر جاوا اسکریپت از فنآوری asm.js در پروژه موسوم به TurboFan استفاده کرده است.